Zegarki mogą różnić się między sobą precyzją działania, za którą odpowiada ich mechanizm. Który z nich jest dokładniejszy - automatyczny, z naciągiem ręcznym, czy może kwarcowy? A może istnieją inne, bezkonkurencyjne rozwiązania? W niniejszym artykule odpowiemy na pytanie, które zegarki są najdokładniejsze i dlaczego zegarek się spieszy lub spóźnia.
Tradycyjne i jednocześnie najstarsze mechanizmy napędzające zegarki do pracy, to te mechaniczne. Generują one energię bez pomocy baterii. Dzielimy je na dwa rodzaje: mechanizm z naciągiem ręcznym i automatycznym. W przypadku tych pierwszych, aby zegarek działał, jego mechanizm musi być regularnie nakręcany przy pomocy koronki. W mechanizmie automatycznym sprężyna znajdująca się we wnętrzu zegarka nakręcana jest przez wahnik reagujący na ruchy nadgarstka. Jedynie w przypadku, gdy zegarek nie jest noszony przez dłuższy czas, powinien zostać nakręcony ręcznie. W takich zegarkach w zależności od producenta mówi się o wahaniach pracy od 3 do nawet 40 sekund na dobę.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku zegarków z mechanizmem kwarcowym. Są to układy elektroniczne, które rozprowadzają drgania wysokiej częstotliwości z małego syntetycznego kryształu. To właśnie dzięki tym drganiom zegarek może działać. Źródło energii stanowi tu bateria, której czas działania średnio wynosi między 2 a 5 lat.
Precyzja działania zegarka zależy zatem od jego mechanizmu, a zegarki kwarcowe są bardziej precyzyjne od mechanicznych. Większość producentów informuje o wahaniach pracy zegarka w granicach +/- 15 sekund w skali miesiąca. Warto odnotować, że taka sama sytuacja dotyczy również zegarków solarnych, które swoje działanie opierają o energię słoneczną (lub każde inny źródło światła).
Jeżeli chodzi jednak o precyzję pracy zegarka, są pewne zegarki, które zostawiają daleko w tyle wszystkie wcześniej wymienione mechanizmy. Są to zegarki sterowane drogą radiową. Dzięki przeprowadzonym analizom ustalono, że takie zegarki mają maksymalnie jednosekundową możliwość spóźnienia w skali… 100 tysięcy lat!
Zastanawialiście się jednak kiedyś, czemu zegarek przyspiesza? W przypadku zegarków mechanicznych przyczyną tego może być np. nagła zmiana temperatury, zagęszczenie smaru, a nawet spowodowane może to być zmianą w polu grawitacyjnym Ziemi. Kiedy zegarek się spieszy, może mieć to swoje źródło w pozycji, w jakiej znajduje się ręka, na której zegarek jest noszony.
Jeżeli natomiast chodzi o zegarki kwarcowe, przyczyn można szukać np. w zbyt wysokiej wilgotności lub gwałtownej zmianie temperatury. Może być to też kwestia zużycia kwarcu lub energii baterii - gdy ładunek opada, zegar przesuwa się do przodu.
W takim razie kiedy zegarek się spóźnia? Gdy mowa o zegarkach mechanicznych przyczyną mogą być np. wahania temperatury, gdy zegarek narażony jest na działanie niskiej temperatury, jego elementy mogą zamarznąć, z kolei w przypadku ekspozycji na wysokie temperatury elementy mogą zmięknąć. Częstą przyczyną spóźniania się zegarka jest też namagnesowanie go. Dzieje się tak, gdy zegarek zostanie namagnesowany. Ma to miejsce, gdy jest zbyt często odkładany w pobliżu laptopa, smartfona, komputera, czy innych sprzętów, które generują pole magnetyczne. Pozostałymi przyczynami spóźniania się zegarka mogą być zatkany mechanizm, uderzenie, upuszczenie zegarka lub niewystarczająca ilość ruchu nadgarstka w przypadku zegarków z naciągiem automatycznym. Jeśli chodzi o zegarki kwarcowe, przyczyną ich spóźniania się może być rozładowanie baterii, wnikanie wilgoci lub kurzu.
Kupując zegarek, należy zastanowić się, na czym nam przede wszystkim zależy - na designie, czy precyzji wskazywania czasu. Z kolei, aby uniknąć spóźniania lub spieszenia się zegarka należy wystrzegać się narażania go na działanie fal magnetycznych, wilgoci i skrajnych temperatur. Trzeba pamiętać też o nakręcaniu zegarka, utrzymywania go w ruchu lub wymianie jego baterii.