Bateria w zegarku. Jakie rodzaje znajdziemy w kwarcowym werku?

Rozmaitości

Bateria w zegarku. Jakie rodzaje znajdziemy w kwarcowym werku?

Paweł Szymczak

Specjalizacją Pawła jest poznawanie tego, co nowe. Jednakowo w zegarkach, gdzie lubi testować i recenzować nowości - od tanich codziennych zegarków, po smartwatche. Wieczny optymista i pogodny duch. Prywatnie robi świetną karkówkę z grilla!

29 września 2021

Niektórzy decydują się na zegarek ze względów estetycznych. Patrzą, czy jest elegancki i ma stonowane kolory lub wręcz przeciwnie - jest zawadiacko zalotny i ekstrawagancki. Jeszcze inna grupa osób będzie stawiać na rodzaj mechanizmu, praktyczność funkcji i przydatność w konkretnych sytuacjach np. podczas lotów samolotem, dyżurów w szpitalu, czy pracy w korporacji. Jednak co w momencie, gdy zdecydujesz się na kwarcowy model z określonymi funkcjami? Co z możliwością wyboru najmniej oczywistego elementu w zegarku, czyli baterii? Czy można zadecydować o jej rodzaju, pochodzeniu, a tym samym o jeszcze lepszej precyzji chodu? Przekonaj się!

Rewolucja kwarcowa

Początki samej idei stworzenia zegara kwarcowego sięgają lat 30. XX wieku, a dokładnie 1927 roku. W tamtym czasie pierwszy zegar oparty na technologii kwarcu został wynaleziony przez Warrena Marrisona pochodzącego z Kanady. Ze względów na duże rozmiary prototypów przez dobrych kilkadziesiąt lat były one wyłącznie stosowane w laboratoriach.

 

Zegarek Seiko test mechanizm kwarcowy

 

Przełom nastąpił dopiero w latach 60. i 70. Właśnie wtedy wybuchła wielka rewolucja kwarcowa zapoczątkowana przez japońskie firmy, a tym samym nastąpił wielki kryzys zegarków mechanicznych i szwajcarskiego przemysłu zegarmistrzowskiego. Ucierpiały na tym przede wszystkim wielopokoleniowe manufaktury, których działalność opierała się wyłącznie na tradycyjnych wartościach tworzenia zegarków.

Boom na mechanizmy kwarcowe i ich ogromną popularność zapoczątkował, wypuszczony na rynek przez japońską markę Seiko dokładnie 25 grudnia 1969 roku, pierwszy na świecie komercyjny kwarcowy model Astron 35SQ. Dla rozwoju elektrotechniki to wydarzenie było niezwykle ważnym kamieniem milowym.

W takim razie jak de facto działa zegarek z mechanizmem kwarcowym?

 

Działanie mechanizmu kwarcowego w zegarku

Zasada działania zegarka kwarcowego (nie elektronicznego!) znacznie różni się od pracy modeli mechanicznych z automatycznym bądź ręcznym naciągiem, a także solarnych (jest to mechanizm z akumulatorem, nie baterią). Odmierzanie czasu opiera się przede wszystkim na baterii, generatorze i krysztale kwarcu znajdującego się za tym generatorem. Zacznijmy jednak od początku, by lepiej zrozumieć zasadę jego działania.

 

Zegarek Spinnaker mechanizm kwarcowy budowa

 

Napięcie wytwarzane przez baterię zegarkową płynie do generatora, który z kolei wytwarza impulsy elektryczne o niestałej częstotliwości. Następnie są one przesyłane do kryształu kwarcu tzw. piezoelektryka (obecnie w zegarkach umieszczane są kwarce syntetyczne, wcześniej wykorzystywano naturalne górskie kryształy), który za pomocą drgań stabilizuje je. W kolejnym etapie wytwarzane impulsy przechodzą przez zespół dzielników częstotliwości, które zmniejszają je o połowę. Po piętnastokrotnym podziale, układ scalony odmierza 1 s (taktowanie kwarcu jest stałe) i przenosi to na równą liczbę drgań. Następnie otrzymana energia zostaje rozprowadzona. Najczęściej otrzymywanym wynikiem końcowym jest jeden impuls na sekundkę - 1 Hz.

 

Wytrzymałość baterii zegarkowych

Jednak prawidłowy chód, a co za tym idzie, również całe opisane wyżej działanie mechanizmu kwarcowego, nie byłoby możliwe gdyby nie bateria - wymienny element zegarka służący jako element zasilania. Na rynku jest dostępnych kilka ich rodzajów. Te najbardziej rozpowszechnione i tradycyjne wytrzymują zazwyczaj ok. 2 lat. Jednak w niektórych przypadkach firmy zegarmistrzowskie wydłużają jej działanie od 2 aż do 10 lat!

 

Baterie w mechanizmie kwarcowym

 

Jak to możliwe? Za sprawą zmniejszenia poboru energii przez generator i kryształ kwarcu. Tę technikę wykorzystano np. w nielicznych zegarkach Timex - bateria w nich wytrzymuje średnio 3 lata. Z kolei japońska marka Casio udoskonaliła ją. Niektóre modele z kolekcji G-SHOCK wyposażone są w baterie o żywotności 7 i 10 lat. Jeszcze inne rozwiązanie przyjęły szwajcarskie firmy Tissot i Certina, których bateria wytrzymuje między 2 latami a 5. Ich mechanizmy kwarcowe dodatkowo zostały wyposażone w funkcję EOL (End of Life). Energia otrzymywana z impulsu jest rozprowadzana uderzeniowo. Do tego informuje użytkownika o niskim napięciu baterii poprzez rzadsze przeskoki sekundnika (wskazówka skacze co 4-5 sekundy). Jest to moment, kiedy zbliża się koniec żywotności baterii i należy ją wymienić.

 

Rodzaje baterii zegarkowych

Pora, by lepiej przyjrzeć się rodzajom baterii zegarkowych, wykorzystywanych w mechanizmach kwarcowych, dostępnych na rynku. Różnią się one między sobą parametrami (średnica, grubość, długość), jakością i ceną. O to trzy podstawowe kategorie:

  • Baterie alkaliczne z symbolem LR - jeden z najstarszych typów baterii. Napięcie w nich wynosi 1,5 V. Ich główna zaleta to przystępna cena. Pochodzą z niższej półki cenowej, jednak minusem jest ich mała wytrzymałość. Najczęściej wykorzystywane są w zegarach ściennych lub stołowych.
  • Baterie litowe ze znakiem CR - również pochodzą z wyższej półki cenowej. Cechuje je dobra wytrzymałość i trwałość. Atutem jest ich lekkość. Osiągane przez nie napięcie to 3,6 V, które przekłada się na większą ilość generowanej energii.
  • Baterie srebrowe oznaczone symbolem SR - są znacznie droższe niż alkaliczne, czy litowe. To jedne z najbezpieczniejszych rodzajów, ponieważ nie zapalą się. Użytkownik ma pewność, że będą wytrzymałe - mają wysoki stosunek pojemności do masy oraz wartości siły elektromotorycznej. Gwarantuje dłuższe działanie samego zegarka.

Zegarek Timex mechanizm kwarcowy bateria

 

Jak wymienić baterię w zegarku kwarcowym?

Baterię w zegarku możesz wymienić zarówno samodzielnie, jak również zdecydować się na wizytę u profesjonalnego zegarmistrza lub jubilera. Jeśli zdecydujesz się na pierwszą możliwość, koniecznie zapoznaj się z instrukcją dołączoną do zegarka - znajdziesz tam wszystkie potrzebne dane techniczne. Dowiesz się z niej m.in. jaką i o jakich parametrach baterię powinieneś kupić (najlepiej w specjalistycznym sklepie bądź u zegarmistrza) - nie każda będzie pasować do twojego modelu zegarka, a także jak zrobić to dobrze bez uszkodzenia mechanizmu zegarka.

Obawiasz się, że zepsujesz zegarek, robiąc to nieumiejętnie? Warto wtedy byś zaniósł swoje urządzenie do sprawdzonego zegarmistrza. Możesz też poprosić o wymianę baterii w sklepie, w którym ten zegarek kupiłeś. Punkty te dysponują specjalistycznymi narzędziami, do ich wymiany.

Pamiętaj, że w przypadku drogich i ekskluzywnych zegarków marek premium oraz modeli z wyższą wodoszczelnością, nie należy decydować się na samodzielną wymianę baterii. Łatwo je uszkodzić, a co za tym idzie stracisz również gwarancję producenta!

 

Mechanizm kwarcowy zegarmistrz praca

 

Wybierz swój własny zegarek kwarcowy!

Nie bez przyczyny mechanizmy - nie tylko te z automatycznymi lub ręcznymi naciągami - są nazywane bijącym sercem zegarka. W mechanizmach kwarcowych to właśnie bateria odpowiada za precyzję chodu, żywotność oraz wytrzymałość zegarka. W związku z tym decydując się na zegarek, zwróć uwagę nie tylko na design i wygląd produktu, ale również na rodzaj wykorzystanej baterii - najlepiej by była to bateria litowa bądź srebrowa. Uchronisz się w późniejszym czasie przed niechcianymi problemami. Już teraz wybierz swój własny i niezawodny zegarek kwarcowy!

 

Paweł Szymczak

Specjalizacją Pawła jest poznawanie tego, co nowe. Jednakowo w zegarkach, gdzie lubi testować i recenzować nowości - od tanich codziennych zegarków, po smartwatche. Wieczny optymista i pogodny duch. Prywatnie robi świetną karkówkę z grilla!

Inne wpisy tego autora

Rozmaitości

Wyjątkowe dodatki: bransolety męskie i spinki do mankietów. Elegancja w każdym detalu

Chcesz prezentować się szykownie i elegancko? Postaw na odpowiednie dodatki. Oprócz butów, paska, zegarka dobierz również bransolety i spinki do mankietów. Przekonaj się jak łatwo, odmienia nawet najprostszy outfit.
Czytaj dalej

Rozmaitości

Ekskluzywne etui i pudełka na zegarki. Stylowe rozwiązanie dla miłośników zegarków

Pudełka i etui na zegarki nie tylko chronią nasz zegarek przed uszkodzeniami i czynnikami zewnętrznymi takimi jak wilgoć, brud i kurz, ale i pełnia funkcję ozdobną. Odpowiednio dobrane potrafią nadać wnętrzu elegancji, jak i wprowadzić harmonię. Zobacz jak szykowne i ekskluzywne, propozycje przygotowały takie marki jak Wolf czy Leanschi.
Czytaj dalej

Rozmaitości

Zegarki na skórzanym pasku vs. zegarki na bransolecie. Który lepiej pasuje do Twojego stylu?

Zegarek na skórzanym pasku czy na bransolecie? Który wybrać? Do czego pasują? Zastanawialiście się kiedyś nad tymi kwestiami, a może sami stoicie przed takim dylematem. Spieszymy zatem z pomocą, przekonaj się, któy bardziej pasuje do ciebie, twojego stylu, potrzeb i oczekiwań.
Czytaj dalej

Rozmaitości

Dlaczego nosimy zegarek na lewym nadgarstku?

Noszenie zegarków jest modne, jak i powszechne tak jak przekonanie, że powinno się je nosić na lewej ręce. Zastanawialiście się kiedyś dlaczego? Postaramy się odpowiedzieć na to nurtujące wszystkich pytanie.
Czytaj dalej

Poradniki

Czyszczenie srebra i złota – jak zrobić to poprawnie?

Złote i srebrne zegarki warto raz na jakiś czas czyścić z zabrudzeń oraz patyny. Jak czyścić srebro a jak złoto?
Czytaj dalej

TOP

5 pomysłów na prezent dla miłośnika zegarków

Czasu coraz mniej, a Ty nie wiesz, co kupić w prezencie świątecznym miłośnikowi zegarków? Nie martw się, przedstawiamy kilka propozycji godnych uwagi!
Czytaj dalej
Pokaż wszystkie