Zegarek dla nurków albo diver – z pewnością nie raz i nie dwa spotkałeś się z tymi nazwami, a jeśli się interesujesz tego rodzaju modelami lub jesteś profesjonalnym nurkiem, to na pewno wiesz, jak się nimi posługiwać. Jednak jak każdy kolekcjoner pasjonujący się zegarkami do nurkowania i tymi w stylu vintage wcześniej czy później natrafisz bądź już słyszałeś o takim pojęciu jak zegarek Super Compressor. Ciekawie brzmi, czyż nie? Co właściwie kryje się pod tą nazwą, co oznacza, do jakich modeli nawiązuje i, przede wszystkim, jakimi charakterystycznymi cechami się wyróżniały? Tego właśnie dowiesz się z tego artykułu!
Super Compressor to popularne i często stosowane pojęcie, którym nazywano nurkowe zegarki vintage produkowane na przełomie lat 50. i 60. aż do lat 70. XX wieku. Znawcom zegarmistrzostwa i osobom mającym bakcyla na punkcie tych konkretnych modeli kojarzą się z kilkoma wyróżniającymi się cechami jak np. masywną kopertą z dwiema charakterystycznymi koronkami na godz. 2 i 4 ze skrzyżowanymi liniami, czy też wewnętrznym obracającym się bezelem ze skalą minutową. Dwie duże koronki miały specjalne skrzyżowane nacięcia i nie było logowane. Dodatkowo górna służyła do regulacji i ustawienia bezela znajdującego się pod szkłem, a dolna pozwalała ustawić konkretną godzinę i datę.
Jednak jest to potoczne i bardzo uproszczone wyjaśnienie, ponieważ nie chodziło o modele przeznaczone do nurkowania profesjonalnego i rekreacyjnego z dawnych lat. Nazwa Super Compressor określa tylko i wyłącznie jeden szczególny rodzaj koperty, produkowany jedynie przez nieistniejącą już firmę EPSA. Koperty SC były wytwarzane w specjalnej technologii i cechowały się wyjątkowymi właściwościami m.in. znacznie podwyższonymi parametrami wodoszczelności.
Już wiesz, że koperty zegarków nurkowych zwanych Super Compressorami były wytwarzane przez EPSA, czyli szwajcarskiego producenta Ervin Piquerez SA z siedzibą w miejscowości Bernes. Przedsiębiorstwo funkcjonowało zaledwie przez 20 lat, jednakże od samego początku było liderem w zakresie produkcji kopert do zegarków oraz wymyślania i tworzenia wielu praktycznych rozwiązań w nich stosowanych. Do tych sukcesów zaliczają się również te osiągnięcia związane ze sportami i aktywnościami wodnymi np. opatentowanie w 1953 roku koperty typu Compressor. Niecałe 3 lata później powstała, wspomniana i do dziś rozpoznawalna, obudowa Super Compressor, która była produkowana w dwóch rozmiarach – 36 i 42 mm szerokości. Niestety firma Ervin Piquerez SA (EPSA), jak wiele innych producentów, nie przetrwała ciężkiego i burzliwego okresu lat 70. i związanego z nim kryzysu kwarcowego. Była zmuszona zakończyć swoją krótką, lecz niezwykle wysoko produktywną działalność.
Warto wspomnieć, że firma EPSA wyprodukowała tak naprawdę trzy rodzaje kopert typu Compressor – Compressor, Compressor 2 i Super Compressor. Każda kolejna powstająca wersja cechowała się wysokim poziomem szczelności, jednak podstawowa różnica kryła się w konstrukcji kopert, lepiej rzecz ujmując, sposobem mocowania dekla. W pierwszy dwóch wariantach Compressorów dekiel był wciskany, z kolei w kopertach typu Super Compressor stosowano już dokręcany dekiel bądź łączony na zatrzasku ze specjalnymi wypustkami, bez klasycznego gwintu.
Podczas nurkowania wraz ze wzrostem głębokości ciśnienie wody również rośnie. Opatentowana technologia Super Compressor miała na celu zwiększenie szczelności obudowy divera, zabezpieczając i chroniąc w pełni mechanizm zegarka przed zalaniem. W trakcie zanurzeń i schodzenia pod wodę im większe było panujące ciśnienie, tym mocniej specjalny dekiel był dociskany do sprężyny i uszczelek znajdujących się wewnątrz koperty oraz przy koronkach.
Co to właściwie oznaczało w praktyce? Taka zmiana miała wpływ na podwyższenie klasy ciśnienia atmosferycznego, a tym samym wodoszczelności zegarków do pływania z 10 ATM (była to standardowa wartość dla kopert Compressor) do klasy 20 ATM, a nawet 30 ATM w zegarkach nurkowych – właśnie dzięki zastosowaniu konstrukcji koperty EPSA Super Compressor. W tamtym okresie taki diver mógł osiągnąć wodoodporność na poziomie 600 stóp, co wtedy kwalifikowało go jako profesjonalny i pełnoprawny sprzęt do nurkowania i uprawiania sportów wodnych. Tym samym oprócz wytrzymałości wzrosła też głębokość, na jaką nurek mógł zejść pod wodę właśnie z takim zegarkiem.
Koperty zegarków typu Super Compressor od szwajcarskiej EPSA mogły się nieznacznie różnić wyglądem (np. jedną koronka zamiast dwóch) w zależności od potrzeb marek zegarmistrzowskich, wprowadzanych udogodnień technologicznych i okresu produkcji. Jednak wszystkie łączy je charakterystyczny symbol dla Super Compressor – punca nurka w hełmie. Była wytłaczana na wewnętrznej stronie dekla zegarków nurkowych. Nic dziwnego, że te koperty chętnie były wykorzystywane przez ekskluzywne manufaktury zegarkowe jak m.in.: IWC, Longines, Hamilton, Jaeger-LeCoultre, Fortis, Bulova, Tissot, Lanco, Ulysse Nardin i wiele, wiele innych – co najmniej 80 różnych firm.
Jak dzisiaj wyglądają zegarki typu Super Compressor? Sama koperta Compressor przeszła do historii. Przestała być produkowana jeszcze w ubiegłym wieku w latach 70., kiedy szwajcarski producent Ervin Piquerez SA zakończył swoją działalność. Jednak nie znaczy to, że przepadły bezpowrotnie. Atrakcyjny design vintage tego typu kopert zainspirował światowe marki zegarmistrzowskie do zaprojektowania współczesnych wersji zegarków nurkowych będących reedycją kultowego Super Compressor. Obecnie do tego legendarnego stylu nawiązują takie marki jak np.: Doxa SUB, Alpina Seastrong, Bulova z serii Oceanographer czy Balticus i kolekcja Grey Seal.
Jednak warto zapamiętać, że pomimo iż zegarki dla nurków typu Super Compressor wyglądem są bardzo zbliżone do pierwowzoru, to diametralnie różnią się konstrukcją obudowy i stosowanymi rozwiązaniami technologicznymi dotyczącymi szczelności kopert i zwiększonej wodoodporności.
Zdobycie zegarka nurkowego diver z oryginalną szwajcarską kopertą Super Compressor to nie lada wyzwanie i wspaniała gratka dla kolekcjonerów zegarmistrzowskich perełek. Natomiast jeśli twoją pasją są sporty wodne, profesjonalne czy rekreacyjne nurkowania i pływanie, a może po prostu cenisz sobie ciekawe stylizowane dodatki retro, warto, aby twój wybór padł na zegarki typu Super Compressor. Postaw na jakość, solidne wykonanie i niezawodność zegarków dla nurków!